“Seramik nedir?” veya “seramik ne demek?” sorularına cevap aramak amaçlı ufak bir araştırma ile seramik, genellikle kil, toprak elementleri tozların ve suyun karıştırılması ile elde edilen bir madde olduğu sonucuna ulaşılmaktadır. Tuğla ve porselen ürünlerinde sık sık karşılaşılan seramik için bu ürünlerin belli teknikler doğrultusunda yapımına başlanması, tasarlanması ve gerekirse boyanması ile de seramik sanatı var olmaktadır. Seramik sözcüğü Fransızca’dan Türkçe’ye geçiş yapmış “céramique” kelimesinin yansıması olmaktadır. Seramik malzemeleri günlük yaşamda vazo, duvar süsleri, tabak çanak, çömlek, kâse, aydınlatma, saksı, süs eşyaları ve duvar panoları şeklinde her yerde kendini göstermektedir.
Seramik Nasıl Yapılır?
“Seramik nasıl yapılır?” ve “seramik neyden yapılır?” hakkında el ve makine aracılığı ile meydana gelmektedir cevabı kabul edilmektedir. Seramik yapımı kendisine has seramik atölyelerinde gerçekleşmektedir ve çok çeşitli seramik yapımı malzemeleri yardımı ile harika ürünler ortaya konulmaktadır. Seramik hammaddesi sadece çamur kullanılmaktadır ve çamurda doğadan elde edilen kil, kaolen, kuvars ve feldspat maddelerinin belirli oranlarda karıştırılması sayesinde ortaya çıkmaktadır. Bu bilgi “seramik hangi maddeden oluşur?” sorusuna da ışık tutmaktadır. Bunun dışında sıvı seramik çamuru da şişeler halinde piyasalarda yer almaktadır ve sıvı döküm çamuru olarak da adlandırılmaktadır
Seramik yapımı fırınlanma aşamasını da peşinden getirmektedir. Bu bağlamda seramik yapım aşamaları yoğurma, biçimlendirme, kurutma, deri sertliği kademeleri tamamlandıktan sonra ortaya ham bir ürün çıkmaktadır. Hazır poşetlerde satılan kil içerisinde nemi tutmakta ve bu sayede de kil malzemesi ile doğrudan seramik yapım aşamasına geçilmektedir.
- Yoğurma aşamasında, çamur kütlesi el ile çevrilerek veya bastırılarak karıştırılmakta ve bu sayede çamurun içindeki hava kabarcıkları yok edilmektedir.
- Biçimlendirme aşaması, seramik çamurunun çeşitli teknikler ile şekillendirme durumunu ifade etmektedir.
- Kurutma aşaması, bütün yüzeyde eşit bir kurutmanın sağlandığı kısımdır şeklinde vurgulanmaktadır.
- Deri sertliği aşaması, ise belirtilen durumun kısmen kurumuş biçimlenmiş seramiğin deri sertliğine ulaşması anlamına gelmektedir. Seramik çamuru özellikleri arasında hava ile temas halinde olduğu zaman nemini kaybetme ve kuruma gözlenmektedir.
- Bisküvi fırını ve sır fırını aşamaları sonucunda da seramik ürünler ortaya çıkmaktadır.
Seramiklerin Özellikleri Nelerdir?
Seramik özellikleri sayesinde ön plana çıkan ve sıkça tercih edilen bir ürün olarak kullanıcıların karşısına çıkmaktadır. Seramik özellikleri sıralanmak istenirse de,
- Suya dayanıklılık ve su geçirmezlik,
- Temizlik malzemelerine karşı dayanıklılık,
- Seçilen modellere göre parlak ya da mat bir yüzey göstermesi
- Tasarım konusunda zenginliği,
- Doğa ve insan sağlığı ile barışık olması,
- Çeşitli bileşikler kullanılarak amaca göre seramik üretimine zeminin uygun olması
şeklinde olmaktadır.
Seramik Çeşitleri Nelerdir?
Seramik çeşitleri, bünye yapısı baz alınarak sınıflandırılmaktadır. Buna göre seramik çeşitleri ve kullanım alanları hakkında bilgilendirme yapılmak istenirse boşluklu seramikler ve yarı boşluklu seramikler olarak ayrıldığı gözlenmektedir. Boşluklu seramiklerin kendi içinde de ikiye ayrıldığı ve kaba seramikler yani pişmiş malzemeler olan tuğla, kiremit, taşıyıcı döşeme ve kaplama ürünler şeklinde sıralama yapıldığı, ateşe dayanıklı olması ile ön plana çıktığı söylenmektedir. Boşluklu seramiklerden ikincisini ise ince seramik olarak tanınan fayanslar, karo ve sıhhi tesisat fayansları diye ifade edilmektedir. Boşluksuz seramikler adı altında da greler ve porselenler gösterilmektedir.
Seramik Nasıl Pişirilir?
Seramik fırınlama işlemi belki de çamurun seramiğe dönüştüren seramik sanatçısının en heyecan duyduğu bölüm olmaktadır. Çünkü bir torba içinde ham çamur halindeki bir maddenin emek, tasarım ve belli teknikler ile bir ürün, bir sanat eseri olarak ortaya çıkışının önemli aşaması yaşanmaktadır. Bir de fırın aşamasına gelen ürünün sağlıklı olup olmadığı fırınlama işlemi sonrasında belirlenmekte ve iyi yoğrulmamış, havası çıkarılmamış seramikler fırında çatlamaktadır.
Ham ürününün seramik pişirme aşamalarından ilki olan bisküvi pişirim olarak 1100 derecede gerçekleşmektedir. Bu aşamada en önemli unsur ise seramik pişirmenin evlerde, mutfak fırınlarında kesinlikle olmadığı yönünde vurgulanmaktadır. İkinci fırınlama sır fırınlama yani seramik sırlama diye ifade edilmektedir ve seramik daldırma, akıtma, püskürtme, fırça gibi işlemler uygulanarak sırlama yapılmaktadır. Sonrasında fırınlamaya geçilmektedir ve bisküvi fırınlamaya göre fırın derecesi arttırılmakta, 1000 ile 1280 derece arasında yöntem uygulanmaktadır.
Seramik Nerede Kullanılır?
Seramik ürünleri ev dekorasyonlarında mimari özelliklerinin yanı sıra aksesuar ve obje ürünleri ile de tüketicilerin karşısına çıkmaktadır. Bir nevi “seramikten neler yapılır?” sorusuna da cevap niteliğinde olan bu bilgiler arasında iç dekorasyon ürünlerinden vazo, tabak, duvar objeleri ve panoları, çanak, çömlek, testi, mutfak dekorasyon ürünleri, kase, aydınlatma ürünleri, ayna çerçeveleri gelmektedir. Banyolarda da seramik lavabolar kendilerini gösterirken fayans, karolar ve çiniler gibi farklı ürünler de seramik ile vücut bulmaktadır. İç mekanlarda modern ve zarif bir görünüm sunan seramik objeler, şık stilleri ve seramik sanatçılarının eşsiz hayal güçleri ile birçok kişinin hayranlığını da kazanmaktadır.
Seramik Malzemeleri Nelerdir?
Seramik malzemeleri arasında kil, döküm çamuru, su kabı, sprey su püskürtücü, çamur şekillendirmek için çeşitli boyutlarda ve ebatlarda oklavalar, alçı plaka, ahşap çıtalar, kuru bez, ıslak sünger yer almaktadır. Bu malzemelere ek olarak metal ya da ahşap şekillendirici ve düzenleyici aletler, modelaj aletleri, kesme teli, şablon şekilleri, bıçak, sırlama ürünleri ve maşaları, önlük ve bol bol temiz bezler seramik yapım aşamasında gerekli görülmektedir. Bütün bunlara ilave olarak seramik fırını ve çömlekçi tornası seramik yapımı aşamasında kullanılmaktadır. Seramik malzemeleri içinde şamotun bulunması “şamot nedir?” sorusunu da beraberinde getirmektedir. Şamot, temel olarak fırınlanmış kilin öğütülmesi sayesinde elde edilen yeni haline denmektedir. Şamot eklenen seramik çamurunun dayanıklılığının arttığı ise birçok kişi tarafından bilinmektedir.
Seramik Nasıl Kesilir?
Seramik kesimi için atölyelerde seramik kesme aletleri ve makineler yer almaktadır. Seramik kesimi için yer alan bu makineler sayesinde düz kesim, kıvırcık kesim, ıslak testereyle kesim, kuru kesim, delik testere bıçakları gibi kesim teknikleri ön plana çıkmaktadır. Bunlar dışında ayrıca çok sert seramikleri kesmek amacı ile de çekiç ve matkap da kullanılmaktadır.
Seramik Nasıl Şekillendirilir?
Seramik biçimlendirme ve şekillendirme yöntemleri arasında çimdikleme tekniği, elle sıvama tekniği, plaka yöntemi, döküm yöntemi ve tornoda şekillendirme yer almaktadır.
Seramik Sırlama Nedir?
Seramiklerin bir kez fırınlanmasında sonraki pişmiş durumları sırlama işlemi sayesinde renklenmektedir. Bu sırlama tekniği ile ister desen çizilmekte istenirse de tek renk boyanmakta veya da renkler karıştırılmaktadır. Seramik boyama teknikleri arasında yer alan seramik sırlama, en çok tercih edilen tekniklerin başında gelmektedir.
Seramik İletken midir?
Seramikler yalıtkan bir madde olarak bilinmektedir ve elektrik enerjisi ile ısı enerjisini iletmemektedir.
Seramik ve Fayans Farkı Nedir?
Seramik ve fayans farkı ise açık bir şekilde kendilerini belli etmektedir. Seramikler yapı itibari ile hem iç hem de dış zemin ile duvar kaplamalarında görülürken, fayanslar ise iç mekânlar olan banyo ve mutfakta su emme oranının yüksekliğinden kaynaklı tercih edilmektedir. Seramiklerin de sıcak ve soğuk hava koşullarına daha dayanıklı olması yanında kolay çizilmediği, kırılma riskinin az olduğu vurgulanmaktadır. Ayrıca seramik tozu diye adlandırılan bir ürünün de türlü fayans, seramik, taş ve mozaiklerin yapıştırılmasında ön plana çıkması anlatılmaktadır.
Seramik ile Porselen Arasındaki Fark Nedir?
Seramik ile porselen arasındaki fark için ilk olarak üretim tekniği ve hammaddelerinin ayrı olmasının altı çizilmektedir. Seramik mat bir malzeme olmakla beraber ışığı da geçirmemekte ve suya karşı dayanıksız olduğu bilgisi iletilmektedir. Porselen de özellikle bardak, demlikler gibi sürekli su ile temas durumunda olan eşyaların yapımında kullanılmaktadır.